Earthing system
●○●○●○●○●○●○●

Electrical မွာ safety က အေရးၾကီးပါတယ္ ။ အဲဒီ ထဲမွာ earthing က အေရးၾကီး ဆံုးပါပဲ ။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား က earth ၾကိုး ကို အေရး မထားပါဖူး ။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား က earth ၾကိုးကို ျဖုတ္သြားတာနဲ ့ ေမ့ျပီးျပန္ မတပ္တာနဲ ့ ျဖတ္ျပစ္တာနဲ ့ အမ်ဳိး မ်ဳိး ၾကံုဖူး လို ့ပါ ။ ေနာက္ ျမန္မာျပည္ က installation ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားမွာ earth ၾကိုး ကို စနစ္တက် လုပ္ထားတာလဲရွားပါတယ္ ။ အခုေခတ္မွာ ေနာက္ဆံုး လ်ပ္စစ္ပစၥည္း ေတြ
မွာ function ေတြ က earthing မရိွ မျဖစ္လိုအပ္လာပါ တယ္ ။

earth ကို အမ်ဳိးမ်ဳိး ေခၚၾကပါတယ္ ။ ground လို့လဲ ေခၚပါတယ္ ။ အတူတူပါပဲ ။ IEC မွာက earth လို့ သံုးပါတယ္ ။ ဘယ္လိုေခၚေခၚ အျငင္း ပြား စရာမရိွပါဖူး ။ US NEC က ground လို့သံုးပါတယ္ ။

industrial မွာ earth ကို အမ်ဳိးမ်ဳိး ေခၚသံုးပါတယ္ ။ electrical earth, mechanical earth, bonding earth , instrument earth , telecom earth, body earth , frame earth , intrinsically safe earth , lightning earth , အစရိွသျဖင့္ ေပါ့ ။

Earthing value ( ohms )
==================

Earth ကို special earthing တိုင္းတဲ့ earth resister နဲ့ တိုင္းရပါတယ္ ။ တိုင္းပံု ကိုေတာ့ procedure ေတြ တခါထဲ ေရး ထားတတ္ပါတယ္ ။
Earthing resistance က အနည္းဆံုး 10 ohms ရိွရပါမယ္ ။ နည္းေလ ေကာင္းေလပါ။ သိပ္ျပီး အေရးၾကီးတဲ့ ေနရာေတြ မွာဆ ိုရင္ေတာ့ 2 ohms အနည္းဆံုးရိွရ ပါမယ္ ။
ရိွသင္ ့တဲ ့ ohm တန္ဖို း က 10 ohms ေအာက္ဆို လူေနအိမ္ေျခအတြက ္အဆင္ေျပပါတယ္ ။
2 ohms ေအာက္ဆို စက္ရံု ေတြအတြက္ အဆင္ေျပပါတယ္ ။

Earth က ဘယ္လို အက်ဳိး ရိွတာလဲ
=======================

လူေတြ ကို electric shock ကာကြယ္ေပးပါတယ္
Equipment ေတြ ကို မပ်က္စီး ေအာင္ ကာကြယ္ေပးပါတယ္
မိုးၾကိုး အနၱာရယ္မွ ကာကြယ္ေပးပါတယ္
ဥပမာ သံေတြနဲ့ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ အေဆာက္အဦ တခုမွာ cable ကေပါက္ျပီး သံနဲ့ ထိေနတယ္ဆိုပါ စို့။ အဲဒီ အေဆာက္အ ဦ တခုလံုး က လ်ပ္စီးေတြ ျပန့္ေနျပီ။ ကိုင္မိတဲ့ သူ က ဓါတ္လိုက္ျပီး ေသသြားနိုင္ပါတယ္ ။

တကယ္လို ့earth ခ်ထားမယ္ဆိုရင္ လ်ပ္စစ္ က earth ၾကိုး ကတဆင့္ ေျမၾကီး ထဲ ကို အခ်ိန္တို အတြင္း အမ်ားၾကီးျဖတ္ စီးသြားျပီး Breaker ျပုတ္ရင္ျပတ္ fuse ျဖစ္ျဖစ္ ျပတ္ သြားမွာပါ။
ေနာက္တခုက instrument ေတြ မွာျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ voltage difference ေတြ ကိုလည္း 0 ျဖစ္ေအာင္ equal potential ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေပးပါတယ္။

Static charge လို့ေခၚတဲ့ လ်ပ္စစ္ဓါတ္ေတြ လဲ ေျခဖ်က္ေပးပါတယ္။
Surge current ေတြ မိုးၾကိုး ေတြ ကိုလဲ အႏၱာရယ္ မျဖစ္ေအာင္ ေျမၾကီးထဲ ကို လမ္းလြဲေပးပါတယ္ ။
Power မရိွတဲ့ HV cable ေတြ ကိုင္ ရင္လဲ က်န္ေနတတ္တဲ့ capacitance voltage
( အလြန္ အႏၱာရယ္ မ်ားပါတယ္ ) ေတြ ကိုလဲ သတ္ေပးထားပါတယ္ ။

ဘယ္လို တည္ေဆာက္ရမလဲ
====================

ေျမၾကီးထဲ ကို earth rods မ်ားရိုက္သြင္းျပီး earth pit မ်ား နဲ့တည္ေဆာက္ရပါတယ္ ။ အခ်ိ့ က အ၀ီစိ တြင္းတူးျပီး earth ခ်တတ္ပါတယ္ ။ အဓိ က အက် ဆံုး ကေတာ့ earthing value 2 ohms or 10 ohms ထက္နဲေအာင္ လုပ္ရပါမယ္ ။ အခုေခတ္မွာေတာ့ earth မိေအာင္ လုပ္လို့ ရတဲ့ chemical မ်ားရိွပါတယ္ ။စိုစြတ္တဲ့ ေနရာေတြ မွာ resistance နဲလို့ တည္ေဆာက္သင့္ပါတယ္။
အေကာင္းဆံုး ကေတာ့ earth ring ၾကီး ျဖစ္ရင္ပိုေကာင္းပါတယ္ ။ safe ပိုျဖစ္ပါတယ္ ။ တခုျပတ္သြားရင္ တခုက်န္တာေပါ့ ။အေဆာက္ အဦ တခုေဆာက္တိုင္း earth pit တခုေဆာက္ျပီး main earth နဲ့ ဆက္သင့္ပါတယ္ ။

Earth ၾကိုးမ်ား ဆက္သြယ္ပံု
===================

မတူတဲ့ Earth ၾကိုးမ်ား ကို ေသေသသပ္သပ္ မတူ ညီတဲ့ earth bar မ်ား သံုးျပီး ဆက္သြယ္ပါတယ္ ။အဲ ဒီ earth bar မ်ား ကို earth ၾကိုးမ်ား နဲ့ sub main earth bar ကို ျပန္ဆက္ ပါတယ္ ။ အဲဒီ sub main earth bar ေတြ ကို main earth bar ေတြနဲ့ ျပန္ ဆက္ပါတယ္ ။ မတူညီတဲ့ ၾကိုး ေတြ ကို တခါထဲ main earth ထဲ မေပါင္းသင့္ပါဖူး ။

ဥပမာ instrument panel တခုမွာ earth ေတြ ကိုဆက္မယ္ဆိုရင္ frame ( mechanical ) earth ကသတ္သတ္ ။ Power supply earth ကသတ္သတ္။ shield earth ကသတ္သတ္ earth bar အေသး ေတြ တည္ေဆာက္ျပီး သပ္သပ္စီ စာတန္းထိုးျပီး တပ္ဆင္ရပါမယ္ ။ေနာက္မွ sub main earth bar ကို တခုခ်င္းဆက္ ရပါမယ္ ။ ေနာက္ main earth pit ေတြ ဆီ ဆက္ရပါမယ္ ။

Earth ၾကိုး အရြယ္ အစားမ်ား
====================

Mian earth ၾကိုးကို 50/70 /90 mm2 အမ်ားဆံုး သံုးၾကပါတယ္ ။ sub earth ၾကိုးေတြ ကိုေတာ့ သင့္ေတာ္တဲ့ အရြယ္ အစား အမ်ဳိးမ်ဳိးသံုး ပါတယ္ ။ ေျမၾကီးထဲ မွာ ေတာ့ bare cable (insulation မပါေသာ ၾကိုးကို သံုးသင့္ပါတယ္ ) အေဆာက္ အဦ ထဲမွာေတာ့ insulation အစိမ္း။အ၀ါ အေရာင္ပါတဲ့ standard earthing cable ကိုသံုးရပါမယ္ ။
Erath ၾကိုးေတြ ကို ေျမၾကီးထဲမွာ ဆက္တဲ့ အခါ welded joint ကို သံုးတာ အေကာင္းဆံုပါ။ connection joint ေတြ ကေတာ့ ၾကာလာရင္ ေရညိ ေတြ တက္ျပီး connection ေတြ မေကာင္းျဖစ္တတ္ပါတယ္ ။

Maintenance ဘယ္လိုလုပ္သလဲ
=======================

တနွစ္တခါေတာ့ earth bar ေတြ ကိုစစ္ရပါတယ္ ။ earth bar ေတြ ကို Grease သုတ္၇ပါတယ္ ။ earth bar တခုနဲ့ တခု resistance ေတြတိုင္းရပါတယ္ ။ bolt, nut ေတြ ကို က်ပ္ ရပါတယ္ ။ earth pitေတြ ကို တနွစ္တခါေလာက္ earth valve ေတြ ကို resistance tester ေတြ သံုးျပီး record ေတြ ယူ ထားရပါမယ္ ။ လိုအပ္တဲ့ earth value မရိွရင္ earth pit ေတြ ထပ္ေဆာက္ရပါမယ္ ။ earth pit ေတြ ကို သန့္ရွင္းေရး လုပ္ေပးရပါမယ္ ။

Earthing ႏွင့္ ဆက္စပ္ဖတ္သင့္သည္မ်ား
Neutral and earthing system arrangement (power distribution )
Earth leakage circuit breaker
Lightning protection system
Static charge electricity

EI engineering
Post by>>>>>Kyaw Oo