အိမ္ေျမွာင္ကေပးတဲ့ သင္ခန္းစာ
==================

ဂ်ပန္ႏုိင္ငံက အိမ္တစ္အိမ္မွာ အိမ္ကိုျပန္လည္ျပဳျပင္ဖို႔ နံရံကိုခြာၾကပါတယ္…. ဂ်ပန္အိမ္ေတြဟာ သာမန္အားျဖင့္ သစ္သားနံရံႏွစ္ခုၾကားမွာ ဟၿပီး အေခါင္းေပါက္လိုမ်ိဳး ထားေလ့ရွိပါတယ္…

နံရံကိုခြာခ်လိုက္တဲ့အခါ အိမ္ရွင္ဟာ ေျခေထာက္မွာသံေခ်ာင္းစုိက္ေနတဲ့ အိမ္ေျမွာင္တစ္ေကာင္ကိုေတြ႔ရပါတယ္… အိမ္အျပင္ဘက္ကရုိက္လိုက္တဲ့ သံတစ္ေခ်ာင္းဟာ အထဲကအိမ္ေျမွာင္ရဲ့ေျခေထာက္မွာ သြားစိုက္ေနတာျဖစ္ပါတယ္…

အိမ္ေျမွာင္ကိုၾကည့္ၿပီး သူေတာ္ေတာ္သနားသြားပါတယ္… တစ္ခ်ိန္ထဲမွာပဲ သိခ်င္စိတ္လည္း ျပင္းျပသြားပါတယ္… ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ သံေခ်ာင္းကိုၾကည့္လိုက္တဲ့အခါမွာ ဒီအိမ္ကုိ စေဆာက္ခဲ့စဥ္ လြန္ခဲ့တဲ့ ၃ ႏွစ္က ရိုက္ထားတဲ့သံေခ်ာင္းျဖစ္ေနလို႔ပါပဲ…

ဒီအိမ္ေျမွာင္ဟာ ဒီလုိပံုစံမ်ိဳးနဲ႔ ၃ ႏွစ္လံုးလံုးအသက္ရွင္ေနႏုိင္တယ္ဆုိတာ အ့ံၾသစရာပါပဲ… ေမွာင္မည္းေနတဲ့ နံရံႏွစ္ခုၾကားမွာ ၃ ႏွစ္လံုးလံုးမေရြ႕မလ်ားပဲ အသက္ရွင္ေနႏုိင္တယ္ဆုိတာ မျဖစ္ႏုိင္သေလာက္ပါပဲ… တကယ့္ အံ့မခန္းပါပဲ…

ဒီအိမ္ေျမွာင္ဟာ ၃ ႏွစ္လံုးလံုး ဘယ္လိုအသက္ရွင္ေနထုိင္ႏုိင္လဲဆုိတာကို သူ တအံ့တၾသျဖစ္ေနပါတယ္… ေျခေထာက္မွာသံရုိက္ထားတဲ့အတြက္ နည္းနည္းေလးမွ လႈပ္ရွားသြားလာလို႔ ရမွာမဟုတ္ပါဘူး….

ဒါေၾကာင့္ သူက လုပ္လက္စအလုပ္ေတြကိုရပ္ထားၿပီး အိမ္ေျမွာင္ကိုေစာင့္ၾကည့္ပါတယ္… ဒီအိမ္ေျမွာင္ဘာေတြလုပ္ေနတယ္… ဘာေတြစားေနတယ္ဆုိတာကို သိရေအာင္ေပါ့…

နည္းနည္းၾကာတဲ့အခါ ဘယ္ကထြက္လာမွန္းမသိတဲ့ တျခား အိမ္ေျမွာင္တစ္ေကာင္ကို ေတြ႔ရပါတယ္… ပါးစပ္မွာလည္း အစာကိုကိုက္ထားပါတယ္…

သူအံ့ၾသတႀကီးျဖစ္သြားၿပီး နက္နက္နဲနဲခံစားလုိက္ရပါတယ္… ေျခေထာက္မွာ သံစူးေနတဲ့ အိမ္ေျမွာင္အတြက္ တျခား အိမ္ေျမွာင္တစ္ေကာင္က ၃ ႏွစ္လံုးလံုးအစာေကၽြးေနတယ္ဆုိတာကို သူသိလိုက္ရပါတယ္…

ျမင္ေယာင္ၾကည့္လုိက္ပါ… ၃ ႏွစ္ဆုိတဲ့အခ်ိန္အၾကာႀကီးအထိ သူ႔အေဖာ္အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြကိုဖမ္းဆုပ္ၿပီး မၿငီးမျငဴအစာရွာေကၽြးေနခဲ့တာပါ… သင့္ရဲ့ အေဖာ္အတြက္ဆိုရင္ေကာ သင္ဒီေလာက္လုပ္ေပးႏုိင္ပါ့မလားလို႔ စဥ္းစားၾကည့္ပါ…

စဥ္းစားၾကည့္ပါ… သင့္ကိုကိုးလလံုးလံုးဝမ္းနဲ႔လြယ္.. ဒုကၡေပါင္းစံုသင့္အတြက္ရင္ဆုိင္ၿပီး သင့္ကိုလူ႔ေလာကထဲေခၚေဆာင္ေပးခဲ့တဲ့ သင့္အေမအတြက္ေကာ သင္ဒီလုိလုပ္ေပးႏုိင္ပါ့မလား… ဒါမွမဟုတ္ သင့္အေဖ… မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္း… ညီအစ္ကိုေမာင္ႏွမေတြ… ဘယ္သူ႔အတြက္သင္လုပ္ေပးႏုိင္မလဲ….

ဒီလိုေသးငယ္တဲ့ သက္ရွိသတၱဝါေလးလုပ္ႏုိင္တဲ့အလုပ္ကို ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြးျမင့္မားတဲ့ သင့္လုိသက္ရွိလူသားတစ္ေယာက္က မလုပ္ႏုိင္ခဲ့တာကို ျမင္ေယာင္ၾကည့္လုိက္ပါဦး…

သတင္းအခ်က္အလက္နဲ႔ ဆက္သြယ္မႈနည္းပညာေတြျမင့္မားတုိးတက္လာတာနဲ႔အမွ် သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို ျမန္သထက္ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရယူအသံုးျပဳႏုိင္လာၾကပါတယ္… ဒါေပမဲ့ သက္ရွိလူသားေတြၾကားက ေဝးကြာမႈကေကာ ပိုၿပီးနီးကပ္လာပါရဲ့လား….

ေက်းဇူးျပဳၿပီး သင္ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏုိးတဲ့သူေတြကို ဘယ္ေတာ့မွမစြန္႔ခြာပါနဲ႔… သူတို႔သင့္ကို တကယ္လိုအပ္ေနခ်ိန္မွာ သင္မအားေသးဘူးလို႔ ဘယ္ေတာ့မွမေျပာပါနဲ႔… သင့္ေျခဖဝါးေအာက္မွာ ကမာၻႀကီးတစ္ခုလံုးကို သင္စုိးမုိးထားႏုိင္တယ္ဆုိရင္ေတာင္မွ သူတို႔အတြက္ တစ္ခုတည္းေသာ ကမာၻေလာက က သင္ပဲျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္…

လ်စ္လ်ဴရႈလိုက္တဲ့ တခဏတာဟာ သင့္ကိုခ်စ္တဲ့သူေတြရဲ့ ႏွလံုးသားကို တျခားအရာအားလံုးထက္ နာက်င္က်ိဳးပ်က္ေစပါလိမ့္မယ္… သင္တစ္ခုခုျပန္မေျပာခင္ စဥ္းစားၾကည့္လုိက္ပါ… အလုပ္ဆုိတာ တစ္သက္လံုးလုပ္ေနရမွာပါပဲ… သူတို႔အတြက္ေပးလိုက္ရတဲ့ အခ်ိန္က တကယ္ေတာ့ တခဏတာေလးပဲ ကုန္သြားတာပါ…

General knowledge
ႏႈိင္းရင့္ေႏြ

Earthing system
●○●○●○●○●○●○●

Electrical မွာ safety က အေရးၾကီးပါတယ္ ။ အဲဒီ ထဲမွာ earthing က အေရးၾကီး ဆံုးပါပဲ ။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား က earth ၾကိုး ကို အေရး မထားပါဖူး ။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား က earth ၾကိုးကို ျဖုတ္သြားတာနဲ ့ ေမ့ျပီးျပန္ မတပ္တာနဲ ့ ျဖတ္ျပစ္တာနဲ ့ အမ်ဳိး မ်ဳိး ၾကံုဖူး လို ့ပါ ။ ေနာက္ ျမန္မာျပည္ က installation ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားမွာ earth ၾကိုး ကို စနစ္တက် လုပ္ထားတာလဲရွားပါတယ္ ။ အခုေခတ္မွာ ေနာက္ဆံုး လ်ပ္စစ္ပစၥည္း ေတြ
မွာ function ေတြ က earthing မရိွ မျဖစ္လိုအပ္လာပါ တယ္ ။

earth ကို အမ်ဳိးမ်ဳိး ေခၚၾကပါတယ္ ။ ground လို့လဲ ေခၚပါတယ္ ။ အတူတူပါပဲ ။ IEC မွာက earth လို့ သံုးပါတယ္ ။ ဘယ္လိုေခၚေခၚ အျငင္း ပြား စရာမရိွပါဖူး ။ US NEC က ground လို့သံုးပါတယ္ ။

industrial မွာ earth ကို အမ်ဳိးမ်ဳိး ေခၚသံုးပါတယ္ ။ electrical earth, mechanical earth, bonding earth , instrument earth , telecom earth, body earth , frame earth , intrinsically safe earth , lightning earth , အစရိွသျဖင့္ ေပါ့ ။

Earthing value ( ohms )
==================

Earth ကို special earthing တိုင္းတဲ့ earth resister နဲ့ တိုင္းရပါတယ္ ။ တိုင္းပံု ကိုေတာ့ procedure ေတြ တခါထဲ ေရး ထားတတ္ပါတယ္ ။
Earthing resistance က အနည္းဆံုး 10 ohms ရိွရပါမယ္ ။ နည္းေလ ေကာင္းေလပါ။ သိပ္ျပီး အေရးၾကီးတဲ့ ေနရာေတြ မွာဆ ိုရင္ေတာ့ 2 ohms အနည္းဆံုးရိွရ ပါမယ္ ။
ရိွသင္ ့တဲ ့ ohm တန္ဖို း က 10 ohms ေအာက္ဆို လူေနအိမ္ေျခအတြက ္အဆင္ေျပပါတယ္ ။
2 ohms ေအာက္ဆို စက္ရံု ေတြအတြက္ အဆင္ေျပပါတယ္ ။

Earth က ဘယ္လို အက်ဳိး ရိွတာလဲ
=======================

လူေတြ ကို electric shock ကာကြယ္ေပးပါတယ္
Equipment ေတြ ကို မပ်က္စီး ေအာင္ ကာကြယ္ေပးပါတယ္
မိုးၾကိုး အနၱာရယ္မွ ကာကြယ္ေပးပါတယ္
ဥပမာ သံေတြနဲ့ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ အေဆာက္အဦ တခုမွာ cable ကေပါက္ျပီး သံနဲ့ ထိေနတယ္ဆိုပါ စို့။ အဲဒီ အေဆာက္အ ဦ တခုလံုး က လ်ပ္စီးေတြ ျပန့္ေနျပီ။ ကိုင္မိတဲ့ သူ က ဓါတ္လိုက္ျပီး ေသသြားနိုင္ပါတယ္ ။

တကယ္လို ့earth ခ်ထားမယ္ဆိုရင္ လ်ပ္စစ္ က earth ၾကိုး ကတဆင့္ ေျမၾကီး ထဲ ကို အခ်ိန္တို အတြင္း အမ်ားၾကီးျဖတ္ စီးသြားျပီး Breaker ျပုတ္ရင္ျပတ္ fuse ျဖစ္ျဖစ္ ျပတ္ သြားမွာပါ။
ေနာက္တခုက instrument ေတြ မွာျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ voltage difference ေတြ ကိုလည္း 0 ျဖစ္ေအာင္ equal potential ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေပးပါတယ္။

Static charge လို့ေခၚတဲ့ လ်ပ္စစ္ဓါတ္ေတြ လဲ ေျခဖ်က္ေပးပါတယ္။
Surge current ေတြ မိုးၾကိုး ေတြ ကိုလဲ အႏၱာရယ္ မျဖစ္ေအာင္ ေျမၾကီးထဲ ကို လမ္းလြဲေပးပါတယ္ ။
Power မရိွတဲ့ HV cable ေတြ ကိုင္ ရင္လဲ က်န္ေနတတ္တဲ့ capacitance voltage
( အလြန္ အႏၱာရယ္ မ်ားပါတယ္ ) ေတြ ကိုလဲ သတ္ေပးထားပါတယ္ ။

ဘယ္လို တည္ေဆာက္ရမလဲ
====================

ေျမၾကီးထဲ ကို earth rods မ်ားရိုက္သြင္းျပီး earth pit မ်ား နဲ့တည္ေဆာက္ရပါတယ္ ။ အခ်ိ့ က အ၀ီစိ တြင္းတူးျပီး earth ခ်တတ္ပါတယ္ ။ အဓိ က အက် ဆံုး ကေတာ့ earthing value 2 ohms or 10 ohms ထက္နဲေအာင္ လုပ္ရပါမယ္ ။ အခုေခတ္မွာေတာ့ earth မိေအာင္ လုပ္လို့ ရတဲ့ chemical မ်ားရိွပါတယ္ ။စိုစြတ္တဲ့ ေနရာေတြ မွာ resistance နဲလို့ တည္ေဆာက္သင့္ပါတယ္။
အေကာင္းဆံုး ကေတာ့ earth ring ၾကီး ျဖစ္ရင္ပိုေကာင္းပါတယ္ ။ safe ပိုျဖစ္ပါတယ္ ။ တခုျပတ္သြားရင္ တခုက်န္တာေပါ့ ။အေဆာက္ အဦ တခုေဆာက္တိုင္း earth pit တခုေဆာက္ျပီး main earth နဲ့ ဆက္သင့္ပါတယ္ ။

Earth ၾကိုးမ်ား ဆက္သြယ္ပံု
===================

မတူတဲ့ Earth ၾကိုးမ်ား ကို ေသေသသပ္သပ္ မတူ ညီတဲ့ earth bar မ်ား သံုးျပီး ဆက္သြယ္ပါတယ္ ။အဲ ဒီ earth bar မ်ား ကို earth ၾကိုးမ်ား နဲ့ sub main earth bar ကို ျပန္ဆက္ ပါတယ္ ။ အဲဒီ sub main earth bar ေတြ ကို main earth bar ေတြနဲ့ ျပန္ ဆက္ပါတယ္ ။ မတူညီတဲ့ ၾကိုး ေတြ ကို တခါထဲ main earth ထဲ မေပါင္းသင့္ပါဖူး ။

ဥပမာ instrument panel တခုမွာ earth ေတြ ကိုဆက္မယ္ဆိုရင္ frame ( mechanical ) earth ကသတ္သတ္ ။ Power supply earth ကသတ္သတ္။ shield earth ကသတ္သတ္ earth bar အေသး ေတြ တည္ေဆာက္ျပီး သပ္သပ္စီ စာတန္းထိုးျပီး တပ္ဆင္ရပါမယ္ ။ေနာက္မွ sub main earth bar ကို တခုခ်င္းဆက္ ရပါမယ္ ။ ေနာက္ main earth pit ေတြ ဆီ ဆက္ရပါမယ္ ။

Earth ၾကိုး အရြယ္ အစားမ်ား
====================

Mian earth ၾကိုးကို 50/70 /90 mm2 အမ်ားဆံုး သံုးၾကပါတယ္ ။ sub earth ၾကိုးေတြ ကိုေတာ့ သင့္ေတာ္တဲ့ အရြယ္ အစား အမ်ဳိးမ်ဳိးသံုး ပါတယ္ ။ ေျမၾကီးထဲ မွာ ေတာ့ bare cable (insulation မပါေသာ ၾကိုးကို သံုးသင့္ပါတယ္ ) အေဆာက္ အဦ ထဲမွာေတာ့ insulation အစိမ္း။အ၀ါ အေရာင္ပါတဲ့ standard earthing cable ကိုသံုးရပါမယ္ ။
Erath ၾကိုးေတြ ကို ေျမၾကီးထဲမွာ ဆက္တဲ့ အခါ welded joint ကို သံုးတာ အေကာင္းဆံုပါ။ connection joint ေတြ ကေတာ့ ၾကာလာရင္ ေရညိ ေတြ တက္ျပီး connection ေတြ မေကာင္းျဖစ္တတ္ပါတယ္ ။

Maintenance ဘယ္လိုလုပ္သလဲ
=======================

တနွစ္တခါေတာ့ earth bar ေတြ ကိုစစ္ရပါတယ္ ။ earth bar ေတြ ကို Grease သုတ္၇ပါတယ္ ။ earth bar တခုနဲ့ တခု resistance ေတြတိုင္းရပါတယ္ ။ bolt, nut ေတြ ကို က်ပ္ ရပါတယ္ ။ earth pitေတြ ကို တနွစ္တခါေလာက္ earth valve ေတြ ကို resistance tester ေတြ သံုးျပီး record ေတြ ယူ ထားရပါမယ္ ။ လိုအပ္တဲ့ earth value မရိွရင္ earth pit ေတြ ထပ္ေဆာက္ရပါမယ္ ။ earth pit ေတြ ကို သန့္ရွင္းေရး လုပ္ေပးရပါမယ္ ။

Earthing ႏွင့္ ဆက္စပ္ဖတ္သင့္သည္မ်ား
Neutral and earthing system arrangement (power distribution )
Earth leakage circuit breaker
Lightning protection system
Static charge electricity

EI engineering
Post by>>>>>Kyaw Oo