ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး၊ ေမာ္လၿမိဳင္ကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္တြင္ ျမန္မာနိုင္ငံအတြက္ မ်ိဳးစိတ္သစ္ဟု ယူဆရသည္အပင္ ႏွစ္မ်ိဳးေတြ႕ရွိ
*********************************************************

ရန္ကုန္၊ နိုဝင္ဘာ ၃-ဧရာဝတီ တိုင္းေဒသႀကီး၊ ေမာ္လၿမိဳင္ကၽြန္းၿမိဳ႕ နယ္၊ ေက်ာ္ဇံေက်းရြာအုပ္စုတြင္ ျမန္မာ နိုင္ငံအတြက္ မ်ိဳးစိတ္သစ္ဟုယူဆ ရသည့္ အပင္ႏွစ္မ်ိဳးကိုေတြ႕ရွိရ ေၾကာင္း Study on the Biodiversity Resource of Kyaw-Zan Village Tract, Mawlamyine gyun Town-ship သုေတသနျပဳလုပ္ခ်က္အရ သိရသည္။
အဆိုပါမ်ိဳးစိတ္ႏွစ္မ်ိဳးမွာ ေဒ သအေခၚ၊ ပန္းတကာျဖစ္သည့္ (Myristica)ႏွင့္ေဒ သအေခၚပန္း ေမွာက္ခုံဟုေခၚသည့္ (Elaeocar pus) တို႔ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ယင္းတို႔သည္ ဒီေရေတာႏွင့္ပတ္သက္သည့္ မ်ိဳးစိတ္ ျဖစ္ၿပီး ဒီေရေတာမ်ားႏွင့္တြဲၿပီး ေပါက္ေရာက္ေလ့ရွိေၾကာင္း၊ ထိန္း သိမ္းရန္လိုအပ္လ်က္ရွိသည့္မ်ိဳး စိတ္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္းသိရသည္။
''မ်ိဳးစိတ္အသစ္လို႔ IUCN နဲ႔ တိုင္းတာမဟုတ္ဘူး။ new species, new record ျဖစ္ဖို႔မ်ားတယ္။ South East Asia မွာလုပ္ထားတဲ့စာအုပ္ ေတြရွိတယ္။ အဲဒီစာအုပ္ေတြထဲမွာ ေတာင္မပါလာဘူး။ အဲဒါမ်ိဳးႏွစ္ခု ေလာက္ရွိတယ္။ေနာက္တစ္ခုျဖစ္တဲ့ Myristica ကေတာ့ Confirm ထပ္ လုပ္ရဦးမွာေပါ့ေနာ္။ ျမန္မာျပည္မွာ အရင္တုန္းက record မလုပ္ရေသး တာ။ တျခားေတြမွာရွိရင္ရွိနိုင္တယ္။ဘလူးဘယ္ရီနဲ႔တူတဲ့ဟာ Elaeocar pus)တစ္မ်ိဳးကေတာ့ ဒီမွာပဲေတြ႕ တယ္။ ဘလူးဘယ္ရီအုပ္စုကပဲ။ ဂ်ိမ္းကတူတယ္။ species တူတာ။အဲဒါေတြကို new record ဝင္ဖို႔ က်ေတာ့လည္း ကမၻာမွာရွိတဲ့ပညာရွင္ေတြနဲ႔ေဆြးေႏြးဖို႔လိုတယ္။ အခု ကေက်ာ္ဇံေက်းရြာအုပ္စုမွာပဲေတြ႕ ရတယ္။ အရင္တုန္းက မေတြ႕ရေသး တဲ့မ်ိဳးစိတ္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီေလာက္ပဲ ေျပာနိုင္ေသးတယ္''ဟု Study on the Biodiversity Resource of Kyaw-Zan Village Tract, Mawlamyine gyun Township သုေတ သနလုပ္ငန္းတြင္ပါဝင္သည့္ အဏၰဝါ သိပၸံဌာန၊ ေမာ္လၿမိဳင္တကၠသိုလ္မွ ပါေမာကၡဌာနမႉး ေဒါက္တာစံသာ ထြန္းကေျပာသည္။

အဆိုပါအပင္မ်ားသည္ ဒီေရ ေတာမ်ားရွိသည့္ေနရာမ်ားတြင္ ဒီ ေရေတာပင္မ်ားႏွင့္ တြဲၿပီးေပါက္ ေရာက္ေလ့ရွိေၾကာင္း၊ အဓိကအား ျဖင့္ ေရခ်ိဳေဒသမ်ားႏွင့္ကုန္းေျမႏွင့္ ေရအစပ္ေဒသမ်ားတြင္ ေပါက္ ေရာက္ေၾကာင္း၊ ယင္းတို႔ကိုဒီေရ ေတာပင္မ်ားဟုလည္း သတ္မွတ္ နိုင္ရန္မေသခ်ာေသးေၾကာင္းသိရသည္။

''ဒီအပင္ေတြကို ဒီေရေတာ အပင္မ်ိဳးစိတ္လို႔လည္းေျပာနိုင္ဖို႔ မေသခ်ာေသးဘူး။ ဒီေရေတာပင္ ေတြေပါက္တဲ့ေနရာေတြမွာေတာ့ တြဲၿပီးေပါက္ပါတယ္။ ထိန္းသိမ္း ဖို႔လိုအပ္ေနတဲ့အပင္ေတြလိုပဲေျပာ နိုင္ေသးတယ္။ ေသခ်ာျပန္ဆန္း စစ္ဖို႔လိုအပ္ေန တုန္းပဲ။ ကမၻာ့ပညာ ရွင္ေတြနဲ႔ေဆြးေႏြးရင္ေတာ့ ပိုေကာင္းတာေပါ့''ဟု ယင္းက ဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။

ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး၊ ေမာ္လၿမိဳင္ကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္၊ ေက်ာ္ဇံေက်း ရြာအုပ္စု ခုနစ္ရြာႏွင့္ဝန္းက်င္ရွိ ေဒသမ်ားတြင္ ျမန္မာ့ျပန္ျပည့္စြမ္း အင္အသင္း၊ သုေတသနႏွင့္တီထြင္ စမ္းသပ္မႈဦးစီးဌာန၊ (သိပၸံႏွင့္နည္း ပညာဝန္ႀကီးဌာန)၊ အဏၰဝါသိပၸံ ဌာန(ေမာ္လၿမိဳင္တကၠသိုလ္)၊ ပထဝီ ဌာန(ရန္ကုန္တကၠသိုလ္)၊ ျမန္မာ့ အဏၰဝါသိပၸံအသင္းတို႔ႏွင့္ပူးေပါင္း ၿပီး ထိုင္းနိုင္ငံ Mekong Energy and Ecological Network အကူအညီျဖင့္ ကိုးလခန႔္ၾကာျမင့္သည့္ သု ေတသနတစ္ခုကိုျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး၊ ဇီဝ မ်ိဳးစုံမ်ိဳးကြဲမ်ားႏွင့္ေရအရည္အေသြး မ်ားအပါအဝင္ ယင္းေဒသရွိျမစ္ ေခ်ာင္းမ်ားကိုလည္းေလ့လာခဲ့ၾက ေၾကာင္းသိရသည္။